Hugmynd Sigmunds orðin að veruleika ???

Þann 17 apríl 1983 kom Sigmund Jóhannsso teiknari og uppfinningarmaður með hugmynd sem átti að auðvelda mönnum að yfirgefa stærri skip og hugmyndin gekk lengra, því Sigmund hugsaði þetta einnig sem góða leið til að yfirgefa flugvélar sem nauðlentu á sjó. Hluti af þessum hugmyndum Sigmunds var prófað í Vestmannaeyjum 1983. Gaman er að ígrunda framhaldið á þessum vangaveltum og hugmyndum Sigmunds. Myndirnar sem ég læt fylgja hér með eru úr nýjum bæklingi frá Víking.

 Menn verða svo sjálfir að meta hvort þarna er komin fullþróuð hugmynd Sigmunds eða einhverra annara.

 Sigmundsraninn, nýtt sjálfstætt björgunartæki:

Bylting í björgunarbúnaði skipa ?

Þetta er fyrirsögn á grein sem byrtist í Morgunblaðinu 17. apríl 1983, en þar segir frá enn einni snjallri hugmynd frá Sigmund Jóhannssyni en þar segir m.a.:

“Sigmund Jóhannsson uppfinningamaður og teiknari í Vestmannaeyjum hefur nú hannað nýtt sjálfstætt björgunartæki auðveldar skipbrotsmönnum að komast um borð í gúmmíbjörgunarbáta frá borðháum skipum og jafnframt og jafnframt er hér um að ræða sjálfstætt björgunartæki sem kann að valda byltingu í björgunarbúnaði í skipum um allan heim eins og fram kemur í viðtali við Harald Henrýsson forseta S.V.F.Í. í blaðinu í dag. Sigmundsraninn er hið nýja björgunartæki kallað, en það var fyrst reynt í Vestmannaeyjum fyrir skömmu.

Sigmundsraninn er gerður úr röð af slöngum sem eru blásnar upp þannig að þau mynda göng. Þessi göng geta verið mismunandi löng en Sigmundsraninn sem reyndur var í Eyjum var 10 m langur. Björgunarbátur var tengdur við enda ranans þannig að skipverjar sem reyndu búnaðinn gátu rennt sér beint um borð í Gúmmíbjörgunarbátinn án þess svo mikið sem blotna. Fyrir utan það að vera hjálpartæki til að  komast um borð í gúmmíbjörgunarbát, er Sigmundsraninn sjálfstætt björgunartæki  og að mörgu leiti fullkomnara en hefðbundnir björgunarbátar.

Sigmund hefur gefið Slysavarnarfélagi Íslands einkaleyfisréttinn á framleiðslu Sigmundsranans og er nú unnið að framkvæmd þess”.

Hugmyndin var send til Víking sem gaf lítið fyrir hana fann henni  ýmislegt til foráttu sem of langt mál er hér upp að telja.

Þann 29.06. 2000 eða 17 árum síðar er skrifuð önnur grein í Fréttir en þar er fyrirsögnin eftirfarandi:

Tæplega 20 ára hönnun Sigmunds skýtur upp kollinum:

Gaf Slysavarnarfélaginu framleiðsluréttinn

    Félagið framseldi réttinn til Víkings í Danmörku sem þá sagði hugmyndina ónothæfa en kemur fram með hana núna og hefur gert hana að sinni.

Í þessari grein segir m.a:

,, ,, Þegar kemur að öryggi, er leitað til Víking” segir í fyrirsögn auglýsingar á netinu frá alþjóða björgunartækjafyrirtækinu Víking Life-Saving  sem sérhæfir sig í framleiðslu gúmmíbjörgunarbáta og annars búnaðar til björgunar á sjó. Þarna er fyrirtækið að vekja athygli á slöngubúnaði sem gerir sjómönnum mögulegt að renna sér beint um borð í gúmmíbát í gegnum slöngu eða rana án þess að blotna. Með þessum búnaði á að vera hægt að koma 353 í gúmmíbát á innann við hálftíma. Slangan er með gjörðum sem eiga að draga úr fallinu. Í kynningu Viking er búnaðurinn kynntur sem uppfinning sem VSLE hefur þróað á síðustu árum og átti að koma á markað í upphafi þessa árs ( árið 2000). Er sagt að slöngubúnaðurinn sé þróaður upp úr rennubúnaði sem gerði fólki í sjávarháska mögulegt að renna sér beint um borð í björgunarbáta niður á fljótandi pall sem var hægt að stiga af og um borð í sjálfann gúmmíbátinn. Í báðum tilfellum er gert ráð fyrir bátum sem blásast upp sjálfkrafa og taka frá 50 til 100 manns. Það er ljóst að þarna er kominn björgunarbúnaður sem mun auka öryggi sjófarenda, ekki síst á stóru skipum. Víking er stollt af þessari nýung sem eðlilegt er, en hvort hugmyndin er þeirra, eins og látið er í veðri vaka er svo annað mál".  Þannig er sagt frá þessu í Fréttum á þessum tíma.

Í grein Frétta kemur einnig fram í viðtali við Sigmund Jóhannsson þar sem hann segir að að hann sé sannfærður um að þarna sé Víking að nýta sér hugmynd hans, þó fyrirtækið hafi ekki gefið mikið fyrir hana þegar Slysavarnarfélagið framseldi hugmyndina til Víking á sínum tíma.

Það er gaman að lesa þessar greinar í dag þegar búið er að þróa þessa hugmynd þannig og hún er orðin ein flottasta lausn sem til er í heiminum til að losa mannskap á skjótan og öruggan hátt úr stórum skipum í sjávarháska. 

                                                                                      

Líklega verður slíkur búnaður settur í öll ný farþega skip í framtíðinni.

  

Þessi búnaður er ótrúlega líkur þeirri hugmynd af samskonar búnaði sem Sigmund sá fyrir sér árið 1983

 

  Eftirfarandi bréf var sent sem svar við hugmyndum Sigmunds sem sendar voru til VIKING - NORDISK GUMMÍBÅTSFABRIKS:

Hr.  Bjarni Gíslasson

Kristján O. Skagfjord Ltd

Holmsgotu. 4 Box  906

IS-121 Reykjavík

 

Island

31. januar 1984

Við verðum því miður að viðurkenna að enn hefur tíminn flogið frá okkur og að nú er  næstum liðið heilt ár síðan við vorum á Íslandi síðast.

Grunur okkar um að þróunarvinnan við björgunarrennuna myndi verða tímafrek reyndist réttur.  Við höfum núna þróað tvær gerðir af rennum, önnur er 25 metrar og hin er 11 metrar  og höfum við gert þrjár tilraunir með þær í Danmörku og eina í Noregi og ætlum að halda áfram og gera frekari prófanir á báðum rennunum til að fá búnaðinn samþykktan.

Við gerum okkur vonir um að 11 metra björgunarrennan með snúningskassanum verði samþykkt til notkunar á Íslandi en við munum líta á það nánar þegar teikningar og samþykktir liggja fyrir.

Við höfum oft og af miklum áhuga skoðað myndbandið sem útlistar björgunarranan „EVU“ og munum því hér reyna að gera grein fyrir vandamálinu og nokkrum þeim óheppilegu vanköntum sem við teljum koma í veg fyrir mögulega umsókn um viðukenningu á þeim búnaði.

Í væntanlegum reglum frá IMO verður lögð mikil áhersla á „að komast í björgunartækið á þess að blotna“ og við getum aðeins bent á, að það er mjög mikilvægt og oft meira en hálf björgun að komast þurr í björgunartækið, sérstaklega með tilliti til þess hve kuldinn á okkar norðlægu breiddargráðum getur verið mikill, og það að ennþá hefur ekki verið gerð krafa um björgunarbúninga.

Opið á björgunarrananum mun alltaf liggja í sjónum og þar af leiðandi mun alltaf vera bleyta í ranaopinu og þar af leiðandi munu menn óhjákvæmilega blotna áður en komist er í björgunarbát eða fleka.

Þetta vandamál er ekki til staðar í tilfelli björgunarrennunnar þar sem menn lenda beint út á pallinn sem festur er við enda rennunnar og þaðan er svo skriðið upp í tilheyrandi björgunarbát.

Hvernig raninn mun virka við hin sérstöku og óvægnu veðurskilyrði sem oft eru á hafinu við Ísland og á siglingaleiðunum til og frá Evrópu getum við aðeins getið okkur til um, en þar sem björgunarraninn er sveigjanlegur má gera ráð fyrir eftirfarandi áhættu,:

Undir álagi eða í notkun mun ranaopið fyllast alveg af vatni eða að hluta. Í öldugangi og slæmum sjó getur raninn slegist utan í skipssíðuna. Hætta er á að maður sem situr eða liggur í ranaopinu sláist utan í skipið eða kastist út úr björgunarrananum og þar með rekið hratt frá björgunarbátnum.

Að þurfa að skríða í gegn um lokaða og að hluta til myrkvaða rana án þess að sjá til opsins getur mögulega valdið skelfingu og óöryggi fyrir utan að sá sem á undan hefur farið og fyrir er í rennunni getur átt á hættu að sá sem næstur hoppar ofaní slönguna hreinlega lendi á honum áður en hann hefur náð að komast út. Þá er nauðsynlegt að snúa sér á leiðinni til þess að geta séð framfyrir sig eða náð áttum strax þegar komið er út úr rananum, þegar farið er ofnaí ranan þá er jú með fæturna á undan.

Ljóst er að slasaðir eða hugsanlega meðvitundarlausir skipbrotsmenn komast ekki hjálparlaust í gegn um ranann, og þurfa þvi óhjákvæmilega hjálp við að komast yfir skipshliðina og niður í björgunarbát eða fleka. Þá spyr maður sig einnig hvort maður í björgunarvesti af viðurkenndri gerð eða ef til vill klæddur  björgunarbúningi (sem gæti orðið krafa seinna meir) komist í gegn um ranann ?

Ekki er hægt að auka þvermál ranans, því þá er maður í frjálsu falli niður og komið í veg fyrir að hægt sé að krafla sig örugglega með höndum og fótum niður ranann, en til að geta snúið sér í björguanrvesti eða búning þarf að vera nauðsynlegt rými niðri við opið.

Að sjálfsögðu er hægt að framleiða björgunarrana af þeirri gerð sem hér að ofan er lýst en við teljum að hún muni ekki reynast ódýrari en þær björgunarrennur sem notast er við í dag.

Við vonum að hafa í aðalatriðum gert grein fyrir þeim vandamálum sem við teljum tengjast  þessum björgunarrana og að sjálfsögðu gæti nákvæm og tæknilega unnin útfræsla gefið frekari upplýsingar.

Björgunarrenna samanstendur af 4 óháðum slöngum með rennibraut á milli og palli við endan. Pallurinn sem er fasttengdur rennunni er nokkurs konar snúningspallur sem getur snúið sér eftir því  hvernig alda og straumur liggur með eða út frá skipinu. Ef nauðsynlegt þykir má losa rennuna frá skipinu og nota sem fljótandi pall.

Við erum þó mjög áhugasamir um að hanna rennu sem yrði að hluta til yfirbyggð,  þar sem á sumum siglingarleiðum má búast við mjög slæmum veðrum og þar getur verið meiri hætta á að menn hreinlega geti kastast upp úr rennunni, en koma mætti í veg fyrir slíkt með því að hafa nokkurs konar þak yfir rennunni sem þó væri opið að hluta.

Eins og áður hefur verið tekið fram munum við snúa okkur aftur að rennunni þegar fyrir liggur viðurkenning með nákvæmum teikningum og fl. til þess að þú getir kynnt þér möguleikana á að fá hana viðurkennda á Íslandi.

Ef óskað er frekari upplýsinga varðandi björgunarranan erum við að sjálfsögðu reiðubúnir til þjónustu eins og endra nær .

VIKING – NORDISK  GUMMIBÅTSFABRIK

Bent Kromann

Þýtt úr dönsku fyrir Sigmar Þ. Sveinbjörnsson  20.11.2011

Einar Jóhannes Einarsson